رویان‌های مرغ و جوجه‌های تازه به دنیا آمده، موجوداتی به شدت حساس هستند، به ویژه در مقابل دمای محیط. دماهای پایین، از جمله دماهای ناشی از واکسیناسیون با اسپری، ممکن است آثاری قابل توجه روی دریافت خوراک پرنده و تحریک سیستم ایمنی داشته باشند.
مرغ‌ها هم‌دما (خونگرم) هستند، یعنی در یک محدوده‌ی مشخص، می‌توانند دمای بدن خود را تنظیم کنند، مشابه پستانداران. اما از بدو تولد این توانایی را ندارند و اینگونه نیستند. در مرحله‌ی رویان، مرغ‌ها خونسرد هستند، که یعنی دمای بدن آن‌ها از دمای محیط پیروی می‌کند، مثل خزندگان. تفاوت با خزندگان این است که می‌توانند در گستره‌ی وسیعی از دماهای بدن کارکردی صحیح داشته باشند: آن‌ها صرفا متابولیسم خود را با دما تنظیم می‌کنند. مرغ‌ها در دمای بدن مطلوب به توسعه ایده‌آل بدنی می‌رسند، اما در مرحله‌ی خونسرد، نمی‌توانند دمای بدن خود را حفظ کنند.
این پدیده در جوجه‌کشی شناخته شده است. ما دمای ماشین جوجه‌کشی را دقیق تنظیم می‌کنیم تا رویان‌ها دقیقا در دمای مطلوب باشند. در یک موقعیت ایده‌آل، حرارت ایجاد شده توسط رویان، افت حرارت ناشی از تخم مرغ و شرایط محیطی، همه به شکل خوبی تعادل‌سازی شده‌اند تا دمای رویان داخل دقیقا در بازه‌ی مطلوب باقی بماند. دمای مطلوب رویان بین ۳۷.۷ تا 38 درجه سانتی گراد در نظر گرفته می‌شود، که از دمای پوسته‌ی تخم مرغ اندازه‌گیری می‌شود، چرا که این دما، دقیقا دمای رویان را نشان می‌دهد. ما فرآیند جوجه‌کشی را با بررسی دمای پوسته، با استفاده از دماسنج گوش فروسرخ و تنظیم شرایط دستگاه جوجه‌کشی کنترل می‌کنیم تا به تعادل بهینه‌ی حرارت دست پیدا کنیم.
ما همچنین می‌دانیم که این مساله در مورد مرغ‌ها اهمیت کمتری دارد. اگر دما دقیقا با تولید حرارت پرنده متعادل‌سازی نشده باشد، پرنده فورا این مساله را در دمای بدن خود بازتاب نمی‌کند. از طرفی برای حفظ دمای بدن خود تا حدی تقریبا ثابت، تاوان این مساله را می‌پردازد، به این شکل که مجبور است برای تولید حرارت بیشتر، خوراک بیشتری مصرف کند یا خوراک کمتری مصرف کند تا تولید حرارت کاهش پیدا کند، اما تاثیر مستقیم این مساله به اندازه‌ی رویان‌ها قابل توجه نیست.
زمان گذار حیاتی
برای رویان، فرآیند تغییر از خونسرد به خونگرم، پنج تا شش روز طول می‌کشد؛ از روز نوزدهم جوجه‌کشی شروع می‌شود و زمانی کامل می‌شود که جوجه 4 تا 5 روزه است. در جوجه‌های دسته‌های پرورش‌دهنده جوان، این فرآیند می‌تواند 24 تا 48 ساعت بیشتر زمان ببرد. در واقع این یعنی توانایی جوجه‌های یک‌روزه برای تنظیم و حفظ دمای بدن خود به اندازه‌ی یک رویان، ناکافی و رشد نیافته است و اگر شرایط بهینه نباشند، دمای بدن این جوجه می‌تواند به شکل قابل توجهی افت کند. در عرض دو ساعت بعد از جابجایی، دمای بدن جوجه‌ی یک‌روزه می‌تواند بیش از 5°C از سطح بهینه خود یعنی 40°C تا 35°C یا کمتر، افت کند. در برخی شرایط، دمای بدن بسیار پایین می‌رود تا حد 33°C، بدون آنکه این پرنده بمیرد، حداقل تا مدتی می‌تواند تحمل کند.
ما دمای بدن یک جوجه‌ی یک‌روزه را با کنترل کردن افت حرارت از طریق کف، کنترل می‌کنیم. اگر کل محیط در دمای مورد نظر باشد اما کف اتاق بیش از حد سرد باشد (کمتر از 29-30°C)، چون پرندگان حرارت زیادی را از طریق پای خود از دست می‌دهند، دراز می‌کشند و حتی سردتر می‌شوند چون الان مساحت بیشتری از بدن آن‌ها زمین را لمس می‌کند، دمای بدن آن‌ها بسیار سریع‌تر افت می‌کند. در نتیجه این واضح است که فقط حفظ دما در حد مناسب، کافی نیست تا از افت حرارت جلوگیری شود: این اصل دقیقا مشابه همان حالتی است که وقتی انسان‌ها برهنه روی زمین و کف سرد راه می‌روند.
عواقب دمای کم
عواقب این افت دمای بدن، بسیار قابل توجه است. با آنکه جوجه‌های یک‌روزه می‌توانند بازه‌ی نسبتا وسیعی از دماهای مختلف بدنی را تحمل کنند، اما مثل اکثر حیوانات تازه به دنیا آمده، اگر دمای بدن سریع به دمای مناسبی برنگردد، حتما سختی‌هایی را تجربه خواهند کرد.
اولین واکنش جوجه این است که شروع می‌کند به صدا کردن، تا توجه مرغ مادر را به خود جلب کند و به او بگوید که نیاز به کمک و حمایت او دارد. اگر در مراکز جوجه‌کشی ما، مرغ مادر به جوجه جواب ندهد و دما بیشتر افت کند، پرنده بیش از حد سرد شده و کم کم روی زمین می‌خوابد که باعث می‌شود فرآیند سرد شدن حتی بیشتر شود. یک پرنده‌ی بیش از حد سرد شده، دچار استرس می‌شود که باعث می‌شود از کارکرد صحیح سیستم ایمنی آن جلوگیری کند و در برابر اشریشیا کلای (E.coli) یا هر نوع عفونتی باکتریال آسیب‌پذیرتر می‌شود. در چنین شرایطی، مرگ و میر در هفته‌ی اول به شکلی اجتناب‌ناپذیر افزایش پیدا خواهد کرد.
وقتی که جوجه روی زمین بخوابد، خوراک و آب را هم پیدا نمی‌کند، چون در این حالت عادی است که موقع حرکت کردن، «تلوتلوخوران» به غذا و آب برخورد کند. این جوجه‌ها هیچ غذایی در ساعات/روزهای اول نمی‌خورند، بنابراین هیچ حرارتی از فرآیند گوارش به دست نمی‌آورند. با غذا نخوردن، دستگاه گوارش آن‌ها تحریک نمی‌شود و در نتیجه سیستم ایمنی نیز تحریک نمی‌شود. وقتی که پرندگان غذا نمی‌خورند، کربوهیدارت دریافت نمی‌کنند و این کربوهیدارت‌ها برای جذب باقیمانده‌ی زرده مورد نیاز است.
بدون غذا خوردن، باقیمانده‌ی زرده مدت زمان بیشتری در حفره‌ی بدنی آن‌ها باقی می‌ماند که خطر مرگ و میر کیسه ناف زرده را افزایش می‌دهد. و در این زرده، آنتی‌بادی‌های مادرانه‌ی خود را قرار داده است. اگر این جوجه نتواند زرده را به خوبی مصرف کند چون انرژی ایجاد شده با خوردن کربوهیدرات را کم دارد، همچنین دسترسی کمتری به مزایای این آنتی‌بادی‌های مادرانه خواهد داشت.
و نکته‌ی آخر که نکته‌ی مهمی نیز می‌باشد، عواقب برای عملکرد دسته پرندگان قابل توجه است. مشکل در اصل این نیست که در هفته اول مرگ و میر افزایش پیدا می کند، البته که این مساله جای تاسف دارد و مرگ و میری نسبتا ارزان‌قیمت است. مشکل اصلی پرندگانی هستند که بیش از حد سرد هستند، اما نمردند. این پرندگان چند روزی شروع نکردند و در همان وزن بیرون آمدن از تخم مرغ باقی می مانند، در حالتی که باقی دسته پرندگان همان زمان به وزن بدن 120-150g می رسند. نه تنها این تغییر، وزن بدن متوسط دسته و ضریب تبدیل پرندگان را در سن هفت روزه کاهش می دهد و همچنین یک‌دستی دسته را زیر سوال می برد، هم در سن هفت روز و هم در انتها. این یک‌دستی و یکپارچگی به معنی یکپارچه بودن وزن بدن جوجه‌هاست، اما می‌تواند به عنوان یکپارچگی صلاحیت سیستم ایمنی هم بیان شود.
جهت کنترل دمای محیط مراکز جوجه کشی با دقت بسیار بالا و کیفیت تثبیت شده می توانید ار کنترل دما ساموان استفاده نمایید. جهت خرید از لینک های ارتباطی ما در صفحه تماس با ما استفاده کنید.
نوسان دما در واکسیناسیون
حساسیت جوجه به نوسانات دما ممکن است به شکل قابل توجهی روی اثربخشی واکسیناسیون اسپری روز اول تاثیرگذار باشد، که ممکن است در محل از تخم درآمدن یا بعد از رسیدن به محل نگهداری انجام شود. استفاده از حجم زیادی از آب برای آماده‌سازی واکسیناسیون و ابعاد نامناسب برای قطرات، دلایل اصلی برای ری‌اکشن‌ها و مشکلات رایجی هستند که بعد از واکسیناسیون پیش می‌آید، حتی اگر نوع واکسن استفاده شده خفیف و مناسب باشد.
تاثیر تبخیری که موقع اسپری شدن محلول واکسن رخ می‌دهد، می‌تواند تاثیری سردکننده و ناخوشایند داشته باشد، به ویژه وقتی که شرایط نگهداری جوجه به شکل مناسب سازمان‌دهی نشده است. نسیم خنک و دمای محیط که به شکل مناسب مدیریت نشود، می‌تواند راحت نبودن جوجه‌های واکسن‌زده شده را تشدید کند: آن‌ها درست مثل ما به سادگی سردشان می‌شود، مثل وقتی که بعد از حمام کردن، بدن خود را خشک نمی‌کنیم!
در واقع بسیار غافلگیرکننده است که تاثیر اقتصادی ناراحتی حرارتی در سن پایین چقدر قابل توجه است، مثل وقتی که ما جوجه‌ها را سرد کنیم، جوجه‌هایی که هنوز کاملا توانایی این را ندارند که دمای بدن خود را حفظ کنند. در این دسته‌ها، مرگ و میر معمولا در سن 3 تا 5 روزگی شروع می‌شود؛ عطسه کردن و خس خس کردن می‌تواند به زودی حتی 48 ساعت بعد از واکسیناسیون نامناسب، رخ بدهد و اغلب به نرخ بالای condemnation منجر می‌شود.
استرس حرارتی در سن پایین و سرکوب سیستم ایمنی به عنوان عواقبی از استرس، همچنین می‌تواند به سپتیسمی حاد یا مزمن (وجود باکتری در جریان خون) یا حتی عفونت‌های ویروسی سیستم تنفسی منجر شود.
ابعاد ذره اسپری مناسب، احتمالا تنها دلیل برای واکنش‌های پسا-واکسیناسیون و مشکلاتی نیست که معمولا دلیل آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. در اغلب موارد، دلیل اصلی ترکیبی از ابعاد و توزیع نابرابر قطرات است که با عوامل محیطی ترکیب می‌شود، که به خنک شدن و سرد شدن جوجه‌های واکسن‌زده شده منجر می‌شود.